Vitamine A is een vetoplosbare vitamine die door ons lichaam aangemaakt wordt. Je lichaam kan deze vitamine rechtstreeks uit voeding halen of heeft hiervoor carotenoïden nodig, die je terugvindt in plantaardige producten. Net zoals alle andere vitamines, heeft het een positieve invloed op je lichaam. Deze essentiële vitamine is onmisbaar voor je immuunsysteem en zorgt voor een gezonde huid, mooi haar en nog veel meer. Het is uiterst belangrijk dat je dagelijks voldoende van deze vitamine inneemt. Maar hoe zorg je daarvoor en wat zijn de gevolgen van een tekort? Je ontdekt het hier!
Waarom is vitamine A zo belangrijk voor je lichaam?
Vitamine A speelt een essentiële rol in je lichaam. Het is goed voor je gezichtsvermogen en zorgt voor een sterker afweersysteem. Maar deze vitamine heeft nog tal van andere belangrijke functies.
Ondersteunt de groei
Voornamelijk voor kinderen is het belangrijk om voldoende van deze vitamine binnen te krijgen, want het helpt de groei stimuleren. Bij een tekort zouden er groeiproblemen kunnen ontstaan.
Houdt je huid jong
Vitamine A is een antioxidant die je huid beschermt tegen vrije radicalen. Hierdoor helpt het huidveroudering tegen te gaan en blijft je er langer mooi en jeugdig uitzien. Deze vitamine kan je ook gebruiken voor het behandelen van huidaandoeningen zoals puistjes en eczeem.
Daarnaast stimuleert het de aanmaak van melanine, waardoor het je helpt een mooi bruin kleurtje te krijgen. Het beschermt je huid tevens tegen de schadelijke invloeden van de zon. Maar een goede bescherming blijft uiteraard nog steeds belangrijk!
Ondersteunt de celgroei
Deze vitamine is vooral belangrijk voor de groei van nieuwe huidcellen. Daarom is het ook een krachtig hulpmiddel tegen huidkanker. De vitamine zorgt voor de aanmaak van glycoproteïnen. Dit is een combinatie van suiker en eiwit die de cellen helpt samen te binden om zo zachte weefsels te vormen. Als je een tekort aan deze vitamine hebt, dan kan dit leiden tot een slechte huidskleur, acné en andere huidproblemen.
Helpt kanker voorkomen
Volgens een onderzoek van de Universiteit van Yorkkan zou deze vitamine helpen om verschillende vormen van kanker te behandelen. Dit dankzij het vermogen van vitamine A om kwaadaardige cellen in het lichaam te bestrijden. Het zou ook kankers helpen voorkomen. Voor het beste effect kunnen ze het beste uit voeding gehaald worden.
Voorkomt ontstekingen
Als je vaak last hebt van ontstekingen, dan zal een goede portie van deze vitamine je kunnen helpen. Doordat de vitamine vrije radicalen, die celbeschadiging veroorzaken, kan neutraliseren, voorkomt het dat cellen overactief worden. Het overactief worden van cellen kan leiden tot ontstekingen.
Met andere woorden betekent dit dus dat de vitamine helpt ontstekingen voorkomen. Daarnaast zijn overactieve cellen verantwoordelijk voor het ontstaan van voedselallergieën. De vitamine kan de kans op voedselallergieën aanzienlijk verkleinen.
Hoe ontstaat een vitamine A tekort
Als je voor een langdurige tijd geen voedingsmiddelen met deze vitamine of bètacaroteen hebt ingenomen, kan er een tekort ontstaan. In ons land komt een tekort niet vaak voor. Je zal het vaker zien in ontwikkelingslanden. Dat komt omdat de belangrijkste oorzaak van een vitamine A-tekort ondervoeding is. Daarnaast kunnen mensen die problemen hebben met hun lever of alvleesklier sneller een tekort aan deze vitamine oplopen. Als je gezond en evenwichtig eet, dan is de kans op een tekort gelukkig erg klein.
Vitamine A tekort? Dit zijn de symptomen!
Een tekort aan vitamine A kan je meteen opmerken, omdat de persoon met een tekort er al snel ‘ziek’ zal uitzien. Het haar wordt doffer en de huid wordt grauw. Daarnaast kunnen er nog enkele andere symptomen voorkomen:
- Gebitsproblemen
- Verminderde afweer
- Droge ogen
- Nachtblindheid
Wat zijn de gevolgen?
Als je deze vitamine tekort komt dan zal je weerstand verminderen. Je wordt vatbaarder voor ziektes en ontstekingen. Er kunnen huidproblemen ontstaan en soms zelfs oogklachten zoals nachtblindheid. In extreme gevallen kan een tekort zelfs leiden tot blindheid. Daarnaast kunnen er ook problemen met de luchtwegen ontstaan.
Een gebrek aan deze vitamine heeft dus serieuze gevolgen. Met goede voeding is het gelukkig haast onmogelijk om een gebrek aan vitamine A op te lopen, tenzij je een aandoening hebt, maar in dat geval is het aangeraden om supplementen bij te nemen.
Kan je ook te veel vitamine A binnenkrijgen?
Ook als je een teveel aan deze vitamine hebt, kan dit nadelige gevolgen hebben voor je gezondheid. Dit kan vooral erg gevaarlijk zijn voor zwangere vrouwen. Te veel vitamine A kan leiden tot afwijkingen bij het ongeboren kind. Daarnaast kan het vergiftiging veroorzaken, waardoor je te maken kan hebben met duizeligheid, vermoeidheid en hoofdpijn. Te veel aan provitamine A (die je lichaam haalt uit groenten en fruit) verhoogt het risico op longkanker. Andere mogelijke symptomen van een teveel aan deze vitamine zijn:
- Leverschade
- Slijmvliesaandoeningen
- Haarverlies
- Botschade
- Gebrek aan eetlust
Aanbevolen advies voor zwangere vrouwen en kinderen
Voor vrouwen en kinderen kan het extra gevaarlijk zijn om te weinig van deze vitamine binnen te krijgen. Daarom kunnen zij het best aanbevolen voedingsadvies opvolgen. Als een zwangere vrouw te weinig vitamine A binnenkrijgt dan kan dit zware gevolgen hebben voor de baby. Het immuunsysteem van de baby kan beïnvloed worden waardoor het sneller ziek zal worden. Een teveel aan deze vitamine kan ook leiden tot afwijkingen van de baby bij geboorte. Een zwangere vrouw kan dus het best dit advies opvolgen:
Neem geen supplementen tijdens de zwangerschap en vermijd om lever te eten. Vooral smeerleverworst en paté bevatten veel vitamine A en kunnen daarom het best vermeden worden. Een boterham met paté bevat zo’n 1200 microgram, wat dus ver boven de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zit. Het kan geen kwaad als je dit één keer doet, omdat het maximaal aantal vitamine A dat je mag eten als volwassen vrouw op 3000 microgram per dag ligt. Vanaf meer dan 3000 microgram wordt het schadelijk. Dat wil niet zeggen dat je niet voorzichtig moet zijn.
Voor kinderen van 1 tot 3 jaar is de grens 800 microgram per dag. Dat wil zeggen dat het voor hen veel gevaarlijker is om een boterham met paté te eten, toch tot de leeftijd van 4 jaar. Hier kan je dus het best rekening mee houden!
Hoe komt je lichaam aan vitamine A?
Als je een tekort aan deze vitamine wilt vermijden, dan doe je dat het best door steeds evenwichtig te eten. Maak gebruik van de voedingspiramide en je zal automatisch je dagelijkse portie van deze vitamine binnenkrijgen. In de meeste gevallen is het niet nodig om een extra supplement te nemen. Deze vitamine vind je vooral in lever, vis en boter, maar ook heel wat groenten en fruit helpen je om deze vitamine op te nemen, omdat ze bètacaroteen bevatten dat door je lichaam omgezet wordt tot Vitamine A.
Er zijn dus manieren genoeg om voldoende van deze vitamine binnen te krijgen. Heb je toch het gevoel dat je een tekort zou kunnen hebben? Dan is het verstandig om niet zomaar supplementen te gaan nemen. Laat je onderzoeken door je dokter. Als je toch iets wilt doen, dan kan je je voedingsgewoonten aanpassen en kiezen voor voedsel met een hoog vitamine A-gehalte. De beste bronnen hiervoor zijn:
- 85 gram runderlever (3x ADH
- 200 gram rauwe wortels (Meer dan 100% van de ADH)
- Zoete aardappel (Meer dan 100% van de ADH
- 200 gram boerenkool (Meer dan 100% van de ADH)
- 175 gram zoete rode paprika (93%van de ADH)
- 200 gram Romeinse sla (82% van de ADH)
Wat is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid?
De dagelijks aanbevolen hoeveelheid van deze vitamine kan nogal verschillen per leeftijd, geslacht en situatie. In de meeste gevallen is de dagelijkse hoeveelheid voor een volwassen man 800 microgram en voor een volwassen vrouw 680 microgram. Hieronder een volledig overzicht.
- Kinderen 0-2 jaar: 300 microgram
- Kinderen 2-5 jaar: 350 microgram
- Kinderen 6-9 jaar: 400 microgram
- Kinderen 9-13 jaar: 600 microgram
- Kinderen 14-17 jaar: 900 microgram (jongens) en 700 microgram (meisjes)
- Mannen 18 jaar en ouder: 800 microgram
- Vrouwen 18 jaar en ouder: 680 microgram
- Zwangere vrouwen: 800 microgram
- Vrouwen die borstvoeding geven: 1100 microgram